"Ik wil het er niet over hebben"

Ik zie haar nog zitten, vijftien jaar was ze destijds. Enkele maanden daarvoor was haar vader overleden. Wat ik ook probeerde, er kwam praktisch geen woord uit. Te moeilijk. Te grote woorden die in haar keel bleven steken.

Daar begon mijn speurtocht: wat was er voor haar wél mogelijk?

Hoe vaak wordt niet gezegd: je moet praten over je verlies, delen hoe het met je gaat. Over wat je voelt, wat je denkt, wat goed gaat en wat je lastig vindt. Natuurlijk, dat helpt zeker! Maar het is niet altijd even gemakkelijk. Voor we het in de gaten hebben, trekken we de ander over een grens waardoor hij of zij niets anders kan dan zich nog verder terugtrekken. 

Maar wat dan?

Belangrijk bij rouw is dat gevoelens en gedachten (!) een weg naar buiten vinden. Dat ze niet binnengehouden worden. Als jij namelijk niet ‘spreekt’, gaat je lijf het op een gegeven moment voor je doen. Daarvan kun je behoorlijk ziek worden. 

Gelukkig zijn er veel manieren om jezelf uit te spreken. Alleen, in jezelf of samen met anderen. Wat denk je bijvoorbeeld van schrijven, tekenen of schilderen, muziek maken of luisteren, mindfulness, sporten of wandelen in een stil bos?

Wat past bij jou?

Schrijven, tekenen of schilderen vragen niet van je dat je er goed in bent. Ze vragen van je dat je met je handen naar buiten brengt wat er vanbinnen speelt, ook al is dat soms nog niet helemaal duidelijk als je begint. Wil je het eens proberen? Zet dan een timer op tien minuten en schrijf alles op wat er in je opkomt. Het hoeven geen mooie zinnen te worden, je schrijft gewoon. Zonder te stoppen en zonder je pen echt van het papier te halen. Na tien minuten stop je en leg je het even weg. Dan pak je het geschrevene er weer bij: wat vertelt het je?

Zo kun je ook tekenen (liefst met zachte materialen zoals waskrijt) of schilderen. Welke kleur past bij jou op het moment dat je krijt of kwast pakt? Begin daar maar mee. Welke vorm ontstaat er al schilderend? Welke kleuren horen op het blad? Ook dit leg je even weg. Wat vertelt het je als je er later opnieuw naar kijkt?
Dit kun je ‘blanco’ doen maar je kunt jezelf ook een vraag stellen, waarop je al schrijvend, tekenend, schilderend of wellicht boetserend een antwoord laat ontstaan. Een antwoord dat weerspiegelt hoe het vanbinnen met je gaat.

Wat kan er wél?

Het gaat er dus altijd om wat er wél kan, als praten lastig is. Met het meisje van vijftien ben ik haar situatie beeldend gaan maken, letterlijk met allerlei poppetjes, symbolen en kaarten op tafel. Zo liet ze duidelijk zien dat ze de ophaalbrug van haar kasteel stevig vergrendeld had, niemand kwam er binnen. De beelden die ze zelf maakte, lieten stap voor stap zien wat er speelde en hoe ze de ophaalbrug soms een stukje kon laten zakken. Dan kon ze zelf even naar buiten komen. Er was nog geen ruimte om iemand binnen te laten. En dat was helemaal oké.

Meer weten over omgaan met verlies, rouw en trauma? 

Heb je een vraag over (aanstaand) verlies, door o.a. overlijden, scheiding, ziekte, verlies van werk, burn-out of ingrijpende gebeurtenissen in het verleden? Bel 06-12949654 of mail voor een kosteloze en verhelderende kennismaking: info@brightblue-coaching.nl, ook voor de nieuwsbrief. Begeleiding wordt deels vergoed door bijna alle Nederlandse zorgverzekeraars!

Jeanne van Mierlo
Verlies- en rouwtherapeut