Stapeltjesverlies

Laatst sprak ik in mijn praktijk met een vrouw op leeftijd die haar man had verloren. Ze had veel moeite om haar leven weer op de rails te krijgen. Ze waren ook al meer dan 50 jaar bij elkaar geweest en ze miste hem enorm.

“Maar weet je wat nou zo raar is”, vertelde ze, “ik ben nog veel meer bezig met het verlies van mijn zoon en dat is nu al zo lang geleden. Is dit wel normaal of ben ik gek aan het worden?”
 
Ik kon haar gerust stellen. Nee, het was helemaal niet gek dat ze met het verlies van haar zoon bezig was. Ook al was dat al 28 jaar geleden. Het is heel normaal dat het verlies van nu, van haar man dus, verlies van toen oproept. Zo werkt dat bij ons mensen. Zeker als het verlies van toen geen plek gekregen heeft, staat het bij een nieuw verlies weer levensgroot voor de deur. Onze overlevingsstrategieën die altijd zo goed hun werk hebben gedaan, blijken nu niet meer te helpen. Wellicht herkent u het ook.

Als de stapel omvalt…

Of wellicht is het niet zo duidelijk. Ik vergelijk de nare gebeurtenissen in ons leven wel eens met een stapel stenen. Ga je hier zorgvuldig mee om, dan blijft de stapel recht staan. Maar stop je verlies weg, dan gaat de stapel scheef staan. Soms gebeurt dit al in de kindertijd. Alle volgende stenen komen steeds schever te liggen, tot het onvermijdelijke  gebeurt: de stapel valt om. Het verlies van nu schudt de hele stapel door elkaar.
 
Vaak heb je dan niet eens meer in de gaten waarom je je zo slecht voelt. Je hebt psychische of lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak, problemen in je relatie of met je dagelijkse functioneren thuis of op je werk. Deze klachten stapelen zich als het ware op, net zoals het verlies. En op een dag wordt het allemaal te veel.

Een plek voor onverwerkt verlies

Dan is het van belang om de hele stapel aan te kijken, zodat onverwerkt verlies zichtbaar kan worden en alsnog een plek kan krijgen. In het voorbeeld gingen we dan ook niet alleen aan de slag met het verlies van haar man, maar ook met het verlies van haar zoon. Alleen dan kan de gestolde rouw weer vloeibaar worden en kan er ook weer liefde zijn. De stenen onder op de stapel dragen immers alle stenen daarboven.