Als je er midden in zit...

Het is een week na de uitvaart. Twee weken daarvoor heeft hij plotseling zijn moeder verloren. Hij belt omdat hij “goed wil rouwen”. Intussen is hij weer aan het werk gegaan. Van collega’s hoort hij dat hij het verhaal zo feitelijk vertelt.

Nuchter zelfs. Hierdoor twijfelt hij of hij “zijn rouw wel goed aanpakt”. Hij wil het wél goed doen, om te voorkomen dat hij er later last van krijgt en mogelijk uitvalt op zijn werk. 

Overleven heeft nut

Als we plotseling een dierbare verliezen of een ander intens verlies meemaken, dan gaan we ‘in de overlevingsstand’. Daar kiezen we niet bewust voor, dat gebeurt. Op deze manier kunnen we bijvoorbeeld de uitvaart regelen, ons staande houden tijdens een ontslaggesprek, of simpelweg uit bed komen en boodschappen doen. We doen wat nodig is om de dag door te komen. Tegelijk zijn we er vanbinnen niet (helemaal) bij.

Met deze overlevingsstand proberen lijf en brein ons te beschermen, ze voorkomen dat de impact van het verlies in volle omvang ‘binnen dendert’. Dat zou te groot of te veel zijn om helemaal te ervaren. Daarom beseffen mensen vaak pas na een tijd dat iemand er écht niet meer is en dat hij of zij niet meer terugkomt.

Wennen aan een nieuwe situatie

Met andere woorden, we moeten eraan wennen dat er een nieuwe situatie is, dat ons leven anders is geworden. Daarvoor hoeven we niet te accepteren dat iemand dood of ziek is, of dat een relatie beëindigd is. Nee, accepteren betekent (voor mij tenminste) dat we leren dat er een nieuwe situatie is. Dat gaat langzaam. 
Onze hersenen hebben namelijk letterlijk tijd nodig om nieuwe verbindingen te maken. Dat kan als we actief rouwen. Direct na een verlies door bijvoorbeeld het verhaal te blijven vertellen. Door ons gevoel te voelen en waar te nemen wat we denken. Na verloop van tijd gaan we merken dat ons verhaal (subtiel) anders wordt. Met andere woorden: we stellen onze navigatie anders in.

Vooruit rouwen bestaat niet

De man die zijn moeder plotseling verloor, wil nú goed rouwen om te voorkomen dat hij straks misschien niet kan werken. Een mooi streven, waar hij invloed op heeft maar niet helemaal zelf bepaalt. Een rouwproces verloopt grillig, er is geen pad dat we kunnen volgen. In feite ontstaat het pad pas áls we gaan lopen. Soms moeten we linksaf, dan weer rechtsaf of stilstaan, voordat we onze weg kunnen vervolgen. Soms denken we te weten hoe we zullen reageren, en dan is het toch weer anders. Of we ontdekken dat onze rouw bij verschillende verliezen steeds anders is.

“Goed rouwen” betekent in elk geval dat je stilstaat bij wat er in en met jou gebeurt en dit naar buiten brengt. Door te praten, schrijven, tekenen, sporten, klussen of een andere manier die bij jou past. Als je midden in een periode van verlies zit, vraag dan niet te veel van jezelf. Rouwen is hard en hart werken, eigenlijk al een fulltime baan op zich. Merk de overlevingsmodus op, geef jezelf tijd om te wennen en sta intussen stil bij jezelf. Maak je niet druk over hoe het over een tijdje zal zijn, daar kun (en hoef) je nog geen idee van hebben. Wat telt, is vandaag. 

Meer weten over rouw, burn-out en trauma? 

Heb je een vraag over (aanstaand) verlies, door o.a. overlijden, scheiding, ziekte, verlies van werk, burn-out of ingrijpende gebeurtenissen in het verleden? Bel 06-12949654 of mail info@brightblue-coaching.nl. Begeleiding wordt deels vergoed door bijna alle Nederlandse zorgverzekeraars. 
Wil je zelf mensen in rouw begeleiden? Kijk op www.brightblue-coaching.nl voor trainingen.

Jeanne van Mierlo
Rouw- en traumatherapeut