Als vaste grond onder je voeten wordt weggeslagen...

Donderdag 17 juli 2014. Een vliegtuig stort neer in het verre Oekraïne. Nederlanders en Belgen aan boord. Op weg naar hun vakantie, een congres, een nieuw leven in het oosten… Mensen die we wellicht kennen. Mensen zoals jij en ik.

Ineens is er niets meer. Vragen blijven over, antwoorden zijn er nog niet.
 
Mensen die hun dierbaren in deze ramp hebben verloren, leven in een onwerkelijke wereld. De wereld van vóór en na 17 juli. Verdriet, boosheid en angst strijden om voorrang. En wellicht ook nog de hoop dat het niet waar is. Tegen beter weten in. Het verlies is zo onverwacht en zo onwerkelijk.  Zo veelomvattend en overspoelend. In het diepst van de ziel geraakt. Om dit te overleven en te kunnen dragen, moet er van binnen iets gebeuren.

Overleven

Dat gebeurt ook: ons lijf, onze geest, onze ziel zetten ons in de overlevingsstand. We moeten letterlijk overleven en zorgen dat we er kunnen zijn waar dat nodig is. Dat we datgene kunnen doen wat we willen en moeten doen. De impact van het verlies komt niet meteen binnen.
Hoe groter en meer onverwacht ons verlies, des te meer zetten we onze overlevingsstand aan. Dat gaat vaak onbewust. Mensen verwoorden het vaak als: “Nu weet ik het echt niet meer” of “Het is alsof ik verdoofd ben, alsof ik automatisch dingen doe maar er niet echt bij ben”. Gevoel gaat achter slot en grendel, herinneringen worden versnipperd en beelden vervagen.

Schildwacht houdt de deur dicht

Onze overlevingsstand laat ons weglopen van de pijn. Na verloop van tijd, als we sterker zijn geworden, kunnen we het verlies aankijken en voorzichtig uit de overlevingsstand komen. Dat gebeurt echter niet altijd. Bijvoorbeeld als we er niet klaar voor zijn, de kracht of energie niet hebben of als we ons niet voldoende gesteund voelen door onze omgeving.
 
Dan verandert onze overlevingsstand in een schildwacht die ons hart gesloten houdt. Dan sluiten we ons af voor onze rouw. We blijven weglopen voor de pijn maar realiseren ons niet dat we ook weglopen van alle mooie dingen in het leven. Wie geen verdriet kan voelen, voelt ook geen vreugde. Deze innerlijke strijd zorgt voor allerlei klachten, zelfs fysieke. Als je alles opkropt, dan zoekt je lijf namelijk een uitweg in een andere vorm.

Onverwacht verlies

Door te rouwen, gaan we het verlies onder ogen zien en geven we er betekenis aan. We zoeken naar ons unieke antwoord op het verlies en moeten (opnieuw) onze weg vinden in een wereld die voorgoed veranderd is. Bij onverwacht verlies komen we vaak meer hindernissen tegen op die weg. We hebben meer moeite om onze weg te vinden. We moeten een stukje van onszelf terug halen dat met die ander is meegereisd. De een kan dat zelf, de ander vindt het fijn als er iemand meeloopt.