Soorten trauma en werkwijze
In het trauma was er altijd een situatie die gaat over ‘te’: te groot, veel, heftig, lang, in relatie tot jouw mogelijkheden om ermee om te gaan. Als je antwoord kunt geven, kun je het ‘te’ eraf halen. Ofwel: jouw individuele mogelijkheden vergroten om met het trauma om te gaan (hoewel het groot, veel, heftig en lang zal blijven).
De weg naar heling
Helen betekent niet dat de schade verdwijnt, maar dat deze niet langer je leven beheerst. Werken met trauma gaat daarmee over het werken met het antwoord dat je geeft, niet om het trauma zelf. En daarvoor heb je hulpbronnen of secure bases nodig. Werken met trauma gaat over het terugkrijgen van zelfliefde. Werken met trauma gaat ook over samenwerken in gelijkwaardigheid. In het trauma was iemand machteloos, was er grensoverschrijding en was er geen keuzevrijheid. Nu wel. Als je het trauma hebt onderzocht, kun je rouwen over het trauma en wat/wie je hierdoor hebt verloren.
Soorten trauma en werkwijze
Shocktrauma
Shock-trauma is enkelvoudig trauma, is eenmalig, onverwacht, heeft een begin en een eind, is meestal snel voorbij. Denk aan een ernstig verkeersongeval, een natuurramp, overlijden van een dierbaar iemand, verkrachtig of aanranding, een inbraak. Kenmerken van een shocktrauma:
- Is plotseling en onverwacht.
- Roept extreme gevoelens op van machteloosheid, angst en afschuw. Is overweldigend.
- Confronteert je (in)direct met dood of tast je (fysieke) integriteit aan.
- Je maakt de gebeurtenis zelf mee.
- Je bent getuige van de gebeurtenis.
- Je verneemt dat een directe naaste een ingrijpende gebeurtenis meemaakte.
- Je bent (professioneel) betrokken bij de nasleep van de gebeurtenis.
Bijvoorbeeld door de beelden te zien of de verhalen te horen.
Bij shock-trauma werk ik meestal met Somatic Experiencing (lichaamsgericht werk) en met EMDR (Eye Movement Desensitization Reprocessing).
Relationeel trauma
Relationeel trauma gaat over wat mensen elkaar (on)bedoeld aandoen. Met klachten in het hier en nu die vaak onverklaarbaar zijn, waarbij het trauma niet bewust is.
- Ontwikkelingstrauma: dat wat kinderen wordt aangedaan. Kan leiden tot beschadiging van de hersenen, afhankelijk van de zwaarte van mishandeling, verwaarlozing of verlies. Gevolgen voor hechting en regulatiemogelijkheden.
- Intergenerationeel trauma: doorgegeven van generatie op generatie.
Veel trauma komt uit de eerste twee jaar van het leven. Onder meer door het overnemen van de traumagevoelens van de moeder en later haar overlevingsmanieren. Een kind kan namelijk nog geen onderscheid maken tussen de eigen gevoelens en gevoelens van zijn moeder.
Een ingrijpende ervaring op jonge leeftijd, door een bekende die het kind vertrouwt, en die zich herhaalt, heeft de allergrootste impact op het leven. Het meest voorkomend is emotionele verwaarlozing. Dit opent de deur voor andere trauma’s en kan herstelmogelijkheden verminderen.
Bij relationeel trauma werk ik vooral met IOPT (Identity oriented Psycho Trauma therapie), Somatic Experiencing en de Polyvagaal Theorie.