Rouw bij leven

Rouw gaat nooit echt voorbij. Rouw hoort bij liefde, zonder liefde is er geen rouw. Jouw liefde voor die lieve ander gaat niet voorbij, ook al is hij of zij er niet meer. Dus is ook rouw nooit echt klaar. Het wordt wel anders.

Het wordt wel anders, als een scherpe steen die na verloop van tijd en ‘hart’ werken ronder wordt. Maar wat als jouw partner lichamelijk of psychisch ziek is en niet meer kan genezen? 

Plekken en momenten om adem te halen

Dan heb je te maken met een ‘rouwproces bij leven’, zoals een man laatst zo treffend tegen mij zei. Zijn vrouw is ongeneeslijk ziek. Door haar ziekte verliest ze stukje bij beetje haar zelfstandigheid. “Mijn vrouw is mijn vrouw niet meer. Ik neem stukje bij beetje afscheid van haar, ook al is ze er nog. Dat is zo moeilijk. Aan de ene kant wil ik goed voor haar zorgen en er voor haar zijn, aan de andere kant rouw ik om het verlies van mijn vrouw. Elke dag meer.”
Samen genieten ze van de heldere momenten die er nog zijn, maar zijn rouwproces is al gestart. Hij houdt zich staande door ruimte voor zichzelf te nemen, door te wandelen in het bos, door te genieten van de lichtpuntjes die er ook zijn. Hij pakt de plekken en momenten waar hij adem kan halen. Wetende dat zijn vrouw binnen afzienbare tijd zal overlijden. 

In rouw zonder dat je het doorhebt

Wat als je partner psychisch ziek is? “Ik zie hem steeds verder wegglijden”, vertelt ze. “Deze ziekte gaat voor hem niet meer over en gooit tegelijkertijd mijn hele leven in de war en dat van mijn kinderen. Ik ben er voor mijn man, natuurlijk. Maar ik mis mijn eigen leven.” Het is zó nodig dat je jezelf op een plek naast je partner zet en jezelf niet minder belangrijk maakt. Dat is ingewikkeld.
 
Een psychische stoornis kan namelijk heel veel van je vragen, soms zelfs nog meer dan een lichamelijke ziekte. Maar ook hier komen verlies en rouw je leven binnen. Verlies van de man of vrouw op wie je verliefd bent geworden en die je zo graag terug zou willen. Zo graag, dat je er alles voor zou willen doen. Alles. Terwijl je weet dat het niet kan. En elke keer is daar het sprankje hoop als het wel goed gaat. Maar waar ben jij dan?
Zonder dat je het doorhebt, verlies je langzamerhand ook jezelf. Rouw bij leven, zonder het te beseffen. Je hebt de rouw om het verlies van je partner zoals je hem of haar hebt leren kennen, toe te laten. Tegelijk moet je je eigen plek weer vinden. Een dubbele klus. 

Wat een karwei!

Een dergelijk verlies kan eindeloos en uitzichtloos lijken. Hoe kun je nu je verlies ‘verwerken’ als het er elke dag weer opnieuw is? Je partner zal normaal gezien niet overlijden aan de psychische stoornis. Er is (toenemend) verlies, je hebt dealen met je eigen rouw en wellicht met die van je kinderen. Misschien is het nodig om je leven anders in te richten. Hoe moeilijk is dat?
Doe het alsjeblieft dan ook niet alleen. Schaamte- en schuldgevoelens staan het vragen van hulp weleens in de weg, merk ik. Oordelen van de omgeving net zo. Mensen gaan zich daardoor terugtrekken en komen langzamerhand in een isolement terecht. Zoek steun! In je directe omgeving of in professionele hulp. Zorg ervoor dat je jezelf niet kwijtraakt.
 
“Als rouw de achterkant van liefde is, dan is het land van rouw het land van leven.” – Wibe Veenbaas
 
Zoek elke dag de lichtpuntjes. Hoe klein ook. Pak ze vast, schrijf ze op, maak ze tastbaar. En als je het moeilijk hebt, pak er dan een lichtpuntje bij en leg je handen eromheen. Ga er weer even naar toe. Zie iets van schoonheid. Iets dat goed is. Iets dat zegt dat het weer goedkomt, ooit. 

Meer weten over omgaan met verlies en rouw?

Heb je een vraag over (aanstaand) verlies, door o.a. overlijden, scheiding, ziekte, verlies van werk? Bel of mail dan voor een kosteloos en verhelderend kennismakingsgesprek: info@brightblue-coaching.nl of tel. 06-12949654, ook voor de nieuwsbrief. Vergoeding door zorgverzekering vaak mogelijk.